THỰC PHẨM BẢO VỆ SỨC KHỎE VIÊN NANG NHÂN SÂM HOA KỲ ALOHA

THÔNG TIN THAM KHẢO VỀ NHÂN SÂM HOA KỲ (SÂM MỸ)

(Lưu hành nội bộ)

THÔNG TIN KHOA HỌC VỀ NHÂN SÂM HOA KỲ (SÂM MỸ)

Nhân Sâm Hoa Kỳ (American ginseng) còn gọi là Hoa Kỳ sâm, Tây Dương sâm, sâm Mỹ, sâm Canada, sâm Bắc Mỹ. Loại sâm này sinh trưởng tự nhiên ở vùng Bắc Mỹ (chủ yếu là Canada và Hoa Kỳ). Sở dĩ được gọi là Nhân Sâm Hoa Kỳ bởi vì trước đây các công ty thương mại của Hoa Kỳ đã thu gom và mang sản phẩm này phân phối khắp thế giới. Ngày nay, Nhân Sâm Hoa Kỳ đã trở thành thương phẩm đại diện cho một trong những thảo dược liệu cao cấp của Bắc Mỹ nói riêng và Hoa Kỳ nói chung.

ĐIỂM KHÁC BIỆT GIỮA SÂM HÀN QUỐC (Korean ginseng) & SÂM MỸ (American ginseng):

Tên gọi “Nhân Sâm” được dùng cho cả sâm Mỹ và sâm Hàn Quốc. Tên khoa học của sâm Hàn Quốc là Panax ginseng, trong khi sâm Mỹ là Panax quinquefolius, chúng đều thuộc chi Panax và có thành phần dược tính khá tương đồng nhau: cả hai loại sâm đều chứa ginsenoside – là chất khiến nhân sâm có đặc tính tốt cho sức khỏe. Tuy vậy, có sự khác biệt trong cấu trúc thành phần ginsenoside giữa hai loại sâm này, dẫn đến những đặc tính khác biệt .

Cũng giống như sâm Hàn Quốc, sâm Mỹ là một loại rễ củ, có hình thù trông giống cơ thể con người với phần củ và nhánh rễ tạo ra phần mình – tay – chân nhưng nếu chúng ta quen thấy hình ảnh mượt mà của củ sâm Hàn Quốc thì sâm Mỹ trông xù xì và gân guốc hơn

Cách nhận biết nhân sâm Hoa Kỳ (American ginseng) có chất lượng tốt:

 Do điều kiện thổ nhưỡng khác biệt nên nhân sâm Hoa Kỳ sinh trưởng tại Bắc Mỹ sẽ có chất lượng tốt hơn so với các vùng khác. Củ Sâm Hoa Kỳ chính gốc có những đặc điểm nhận biết như sau: màu vàng nâu, rắn chắc, hình trụ tròn, vỏ có các vân vòng ngang lồi lên, nhiều vết sần ngang dọc, trên đầu có vành củ rõ rệt. Mặt cắt phẳng, màu trắng ngà, hơi bột. Vị hăng đắng, hậu ngọt và có mùi thơm mát đặc trưng.

So sánh về thành phần hoạt chất giữa 2 loại sâm:

 Hoạt chất chính của cả hai loại sâm này đều là các ginsenoside thuộc (nhóm saponin). Ở sâm Triều Tiên có 13 loại ginsenoside khác nhau, còn ở sâm Hoa Kỳ (Mỹ) thì tìm thấy 6 loại ginsenoside chính là: Ro, Rb1, Rb2, Rc, Rd, Re. Trong đó, hoạt chất Rb1 trong Sâm Mỹ chiếm đến 30-40% tổng hàm lượng saponin và cũng là hoạt chất đóng vai trò quyết định tác dụng sinh lý đối với cơ thể con người; còn ở sâm Hàn Quốc thì Rg và Rh lại đóng vai trò quyết định.

Với thành phần ginsenoside có sự khác biệt như vậy nên dẫn đến sự khác nhau về tác dụng dược lý:  nếu hoạt chất Rg ở Sâm Hàn Quốc có tác dụng gây hứng phấn thần kinh thì hoạt chất Rb1 trong Sâm Mỹ lại có tác dụng:

+ Trấn tĩnh, ổn định thần kinh trung ương rõ rệt, đồng thời giảm hàm lượng mỡ trong máu.

+ Giảm trương lực cơ, chống co thắt và thư giãn tinh thần, dễ ngủ.

+ Tăng năng lượng âm, giảm nhiệt cơ thể.

CÔNG DỤNG CỦA SÂM MỸ:

Theo y học cổ truyền

Tính vị: sâm Mỹ có mùi thơm, vị hơi ngọt, đắng nhẹ, hơi the và có tính mát.

Qui kinh: Tâm, Phế, Thận.

Công dụng: bổ khí, dưỡng âm, thanh hư nhiệt, sinh tân dịch, trừ phiền khát. Thường được dùng trong các trường hợp khí hư, âm suy hỏa vượng, khái suyễn đàm huyết, hư nhiệt phiền táo, nội nhiệt tiêu khát (tiểu đường), miệng táo họng khô.

Theo y học cổ truyền, sâm Mỹ cũng tác dụng tương tự như sâm Hàn Quốc (Triều Tiên) nhưng do có tính mát, lại bổ khí và nhuận táo nên sâm Mỹ có thể dùng cho những người thể ôn nhiệt. Trong khi sâm Triều Tiên tuy đại bổ nguyên khí nhưng tính ôn táo, dễ gây “thượng hỏa”, khiến những người thể ôn nhiệt khó sử dụng (dùng lâu ngày gây nóng).

Từ đặc tính khác nhau này mà sâm Mỹ có thể dùng được cho những người bị cao huyết áp với liều lượng hợp lý.

Sâm Mỹ thể hiện ưu điểm nổi bật khi được dùng cho các trường hợp sau:

Làm mát cơ thể: Những bệnh nhân có các triệu chứng mà Đông y gọi là “âm hư, nội nhiệt” (nóng nhiệt bên trong cơ thể) có thể dùng mỗi ngày để “sửa chữa” phần âm bị hư, giúp cân bằng âm dương trong cơ thể, khiến phần dương không còn “bốc” lên nữa, giúp cải thiện vấn đề “bốc hỏa” gây nóng trong người.

Tăng cường sinh lực “cấp kỳ” để chống mệt mỏi: so với các dược vị bồi bổ khác như Đông Trùng Hạ Thảo, Linh Chi, Yến Sào,… đều cần thời gian uống lâu dài để hồi phục sức khỏe thì tính chất của Nhân Sâm lại tác dụng nhanh, đó là lí do cho việc ngậm lát sâm dưới lưỡi để khỏe tức thì, được áp dụng bao lâu nay. Ngày nay, với dạng viên uống tiện lợi, người bệnh có thể cảm nhận ngay tác dụng sau khi uống.

Giai đoạn phục hồi sau khi ốm nặng: Đối với những người có biểu hiện thuộc chứng “âm hư” như: miệng khô, khát nước, đại tiện táo bón, tiểu gắt buốt, nóng trong người: mỗi ngày có thể dùng 5-10g sâm củ sắc uống hoặc dùng dạng viên tinh chất 500mg với liều dùng 3-4 viên/ngày.

Theo kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại:

Sâm Mỹ với thành phần chủ yếu gồm các saponin ginsenoside, panaquilon có những công dụng sau:

Giúp trấn tĩnh, chống căng thẳng thần kinh quá mức, giảm phiền não, chống mệt mỏi suy nhược, an thần.

Tăng sức chịu đựng của cơ thể trong điều kiện thiếu ôxy, chống lão hóa.

Giúp điều hòa hoạt động của hệ tim mạch, chống sốc do suy nhược và mất máu, chống thiếu máu cơ tim và rối loạn nhịp tim.

Giúp điều chỉnh rối loạn lipid máu: Giảm cholesterol và lipoprotein có tỷ trọng thấp, tăng lipoprotein có tỷ trọng cao, chống tấn công của gốc tự do, chống tan máu và tăng khả năng cầm máu.

Giúp ổn định đường huyết: kích thích tuyến tụy điều tiết insulin, tăng cường chuyển hóa đường

Hỗ trợ thận khỏe mạnh, chống lợi niệu, tiểu về đêm.

Giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, nâng cao sức đề kháng của cơ thể.

Tóm lại, dù sâm Mỹ không nhiều thành phần hoạt tính như sâm Triều Tiên nhưng với sự tập trung một số hoạt tính chủ lực có hàm lượng cao và mang tính mát nên sâm Mỹ dùng được cho nhiều đối tượng hơn, đặt biệt là các đối tượng huyết áp cap, hay lo âu, bứt rứt, mất ngủ, đau nhức, suy âm khí, tim đập mạnh, thở dốc, mệt mỏi.

!! Lưu ý: Những người có tiền sử cao huyết áp nên tự tìm cho mình liều lượng thích hợp với cơ thể để dùng bằng cách dùng với liều thấp (1gram/ ngày), sau đó tăng dần đến liều lượng thích hợp.

Kiêng kỵ: Không dùng cho người có chứng dương hư, hàn thấp ở tràng vị, tỳ vị hư hàn với các triệu chứng như: sợ lạnh, chân tay lanh, phù, đại tiện phân lỏng). Không dùng chung với Lê Lô (tên một vị thuốc trong Đông y) hoặc củ cải trắng.

Cẩn trọng: Tuy sâm Mỹ có công hiệu tốt cho sức khỏe nhưng uống một cách tùy tiện cũng ảnh hưởng đến sức khỏe. Nên tránh hai trường hợp sau đây:

• Thứ nhất là mắc bệnh gì cũng uống: Nghiên cứu cho thấy những người mắc bệnh viêm gan B mãn tính không có sự cải thiện tốt khi dùng sâm Mỹ. Trường hợp những người xạ trị, hóa trị chỉ nên dùng Sâm Mỹ khi thấy xuất hiện các triệu chứng về phổi, dạ dày do phần âm không được tốt, bởi khi đó mới phát huy được tác dụng của sâm Mỹ.
• Thứ hai là dùng sâm Mỹ như thức ăn: Do cuộc sống hiện đại bận rộn, con người dễ mắc các bệnh về sức khỏe đến 70%, đặc biệt các triệu chứng chủ yếu là mệt mỏi và đa số đều từ khí huyết, âm dương mất cân bằng. Cho nên để phục hồi sức khỏe, người bệnh cần điều chỉnh thông qua thư giãn tinh thần, cân bằng dinh dưỡng, sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi cho hợp lý, chứ không phải uống sâm là giải quyết căn nguyên cho vấn đề này được.

Cần nhớ rằng sâm Mỹ chỉ là một vị thảo dược dưỡng âm bổ khí, không phải là thuốc chữa bách bệnh.